Compliment voor het monument naar het weeghuisje in Ooltgensplaat
2 november 2020Elke maand reikt de provincie Zuid-Holland een Compliment voor het Monument uit als blijk van erkenning voor gerestaureerde en herbestemde monumenten. Het Compliment in oktober gaat naar het bijzondere weeghuisje in Ooltgensplaat op het Zuid-Hollandse eiland Goeree Overflakkee. Het is een belangrijke waardering voor de wijze waarop het rijkmonument is gerestaureerd en herbestemd.
Het wegen van goederen
Het rijksmonumentale weeghuisje staat op een prachtige plek in het dorp Ooltgensplaat: aan de Kaai tegenover het oude raadhuis, aan de kop van de haven van Ooltgensplaat. Het is een bijzonder voorbeeld van een weeghuisje uit de eerste helft van de twintigste eeuw, dat onderdeel uitmaakte van de voormalige havenactiviteiten. Het weeghuisje is gebouwd in een traditionalistische stijl die verwant is aan de destijds populaire Delftse School.
Het markante huisje is rond 1935 gebouwd voor het wegen van goederen en/of met goederen beladen wagens. In vroeger tijden stonden de vrachtwagens, vol met suikerbieten, te wachten om gewogen te worden en lagen de grote binnenvaartschepen in de haven om de landbouwproducten af te voeren. Dit is de derde generatie weegbrug in Ooltgensplaat (bij het oude raadhuis zijn de eerste twee generaties te vinden). De bascule (weegschaal) van het weeghuisje is bewaard gebleven en staat op de kade naast het weeghuisje.
Restauratie en herbestemming
Toen Ger en Lucilia van de Kolk en Huib en Hanneke Bonninga het voormalige hotel – later café-restaurant – aan de Kaai kochten, kregen ze als verrassing het weeghuisje erbij. Een bouwval was het nog net niet, maar een restauratie was wel hard nodig. De dorpsraad van Ooltgensplaat maakte zich samen met de eigenaren van het weeghuisje hard voor het opknappen ervan. Een speciaal voor dat doel opgerichte stichting wist gelden los te krijgen bij de provincie Zuid-Holland en de gemeente Goeree Overflakkee. In 2016 heeft de provincie een subsidie van € 61.000,- verstrekt voor de restauratie en herbestemming.
Na de restauratieperiode is de omliggende buitenruimte opgeknapt. De gemeente vernieuwde de bestrating van het terras aan de kade, plaatste bankjes en een oplaadpaal voor elektrische fietsen. De kade is beter toegankelijk geworden voor mensen die slecht ter been zijn of in een rolstoel zitten. Ook het kunstwerk aan de kademuur van Hugo Kaagman is bijgewerkt. Dit kunstwerk verbeeldt de geschiedenis (-canon) van Ooltgensplaat en is in samenspraak met omwonenden gerealiseerd. Op de canon zijn schilderingen terug te vinden over het middeleeuwse (en verdronken) Berwoutsmoer. Maar ook van het bezoek van Napoleon aan het nabijgelegen fort Prins Frederik en over de plaatselijke landbouw en zaadhandel. Bijzonder is dat de kunstenaar het naast het weeghuisje gelegen transformatorhuisje in dezelfde stijl heeft geschilderd, mét een portret van een bekende Nederlander.
Een bijzonder plekje om te ontdekken
Het weeghuisje is voor het publiek geopend op de zaterdagen (april – september van 10.00 uur tot 17.00 uur) en tijdens bijzondere evenementen zoals Koningsdag, de avondvierdaagse, Open Monumentendag, de wandeltocht De Omloop, Oeltgensdag, Halloween, de intocht van Sinterklaas en tijdens de kerstmarkt. Tijdens die evenementen is er voor de kinderen altijd een traktatie, die door de dorpsraad wordt aangeboden. Het weeghuisje is ook startpunt van verschillende wandelingen door Ooltgensplaat. Naast etenswaren en drinken zijn er ook streekproducten verkrijgbaar en vind je er toeristische informatie.
Bezoek Ooltgensplaat: Ontdek en beleef het erfgoed in en rond 'De Plaet'
Ooltgensplaat is rijk aan erfgoed
In Ooltgensplaat is meer erfgoed te ontdekken. Tegenover het weeghuisje trekt het zeventiende-eeuwse raadhuis de aandacht. De restauratie en de herbestemming van het raadhuis is in volle gang. Lopend richting het Volkerak ten oosten van het havenkanaal, passeer je de opstapplaats van de Deltapontjes naar de forten van Noord-Brabant en de Hoeksche Waard. Nabij de steiger komt een reconstructie van een historische lichtopstand. Aan het meest oostelijke puntje van Ooltgensplaat ligt fort Prins Frederik. Ook het fort staat in de steigers, maar niet meer voor lang. Fietsers en wandelaars kunnen via de nieuwe fiets/voetgangersbrug een rondje fort doen. Via de poterne – een historische belevenis – kom je op het forteiland en langs de geschutstoren.
Erfgoedlijn Goeree-Overflakkee
Het havenkanaal van Ooltgensplaat met het weeghuisje is onderdeel van de provinciale erfgoedlijn Goeree-Overflakkee. Deze erfgoedlijn vertelt het verhaal van het leven met en overleven van het water, als vriend en vijand op Goeree-Overflakkee. De zeven havenkanalen op het eiland worden hersteld en teruggebracht vanuit de historische achtergrond. (meer informatie)
Erfgoed maakt het mooier
Erfgoed maakt de omgeving mooier en vertelt het verhaal van onze geschiedenis. Monumenten dragen bij aan de identiteit en kwaliteit van onze leefomgeving. De provincie Zuid-Holland houdt monumenten in stand door restauraties te stimuleren en leegstand te voorkomen door herbestemming. Elke maand reikt de provincie Zuid-Holland een Compliment voor het Monument uit aan een eigenaar van een rijksmonument die een bijzondere inspanning heeft geleverd het monument te restaureren, her te bestemmen en open te stellen voor een zo groot mogelijk publiek. Zo kan iedereen ervan genieten, want erfgoed is van ons allemaal.
De provincie Zuid-Holland realiseert zich dat herbestemming van een rijksmonument niet altijd gemakkelijk is. Het aanjaagteam helpt eigenaren daarom een nieuwe bestemming te vinden.
Ontvang erfgoednieuws in je mailbox
Wil je op de hoogte gehouden worden van wat er speelt in het Zuid-Hollandse erfgoed? Abonneer je dan op een van onze nieuwsbrieven!