De moestuin van de buitenplaats Berbice in Voorschoten (foto: Hennes Claassen, 2020)
Naar overzicht
Erfgoedlijnen
Inventarisatie van historische moestuinen in Hollands Buiten van start
20 oktober 2021Volkstuinen kennen lange wachtlijsten en lokaal geteelde groente en fruit kunnen in toenemende mate op belangstelling rekenen. Er zijn steeds meer initiatieven om oude moestuinen nieuw leven in te blazen. Daarnaast groeit de aandacht voor biodiversiteit, de bij, een gezonde bodem en gezonde voeding. Tijd om binnen de landgoederenzone van Zuid-Holland, Hollands Buiten, te kijken naar de historische moestuinen en boomgaarden.
Moestuinen in Hollands Buiten
Moestuinen en boomgaarden zijn van oudsher belangrijke onderdelen van historische buitenplaatsen. De opbrengst van allerhande gewassen uit de nutstuinen was bestemd voor eigen gebruik op het buitenhuis of werd meegenomen naar de stad. Zo was de buitenplaats-eigenaar verzekerd van verse groenten, kruiden en fruit uit eigen tuin. De moestuinen waren veelal ommuurd en vaak werden de muren ook weer benut voor de teelt van leifruit. Ook koude bakken, kassen en oranjerieën maakten deel uit van de ensembles.
De moestuincultuur stond in het gebied van Hollands Buiten op een hoog niveau. Sommige producten, zoals ananas, werden als waardevol geschenk cadeau gedaan. Op veel buitenplaatsen zijn de moestuinen in onbruik geraakt of zelfs geheel verloren gegaan.
Moestuinensemble van Huize Bijdorp in Voorschoten
Bekendheid, behoud en revitalisatie
Om een goed beeld te krijgen van hetgeen in Hollands Buiten aan moestuinen op buitenplaatsen resteert, wordt in opdracht van provincie Zuid-Holland een inventarisatie gemaakt ten behoeve van de provinciale erfgoedlijn Landgoederenzone Zuid-Holland. Taco IJzerman van Land & Co voert de inventarisatie uit. Hij is sinds 1997 actief in advies, ontwerp, begeleiding en beheer van ondernemingen en projecten op het gebied van biologische landbouw, landgoederen, historische moestuinen en stadstuinieren. Het onderzoek wordt begeleid door een aantal deskundigen op het gebied van de historische buitenplaats en het cultuurhistorisch groen. De inventarisatie zal in december worden afgerond.
Door de moestuinen, boomgaarden en (boom)kwekerijen te inventariseren wordt bijgedragen aan de bekendheid, het draagvlak en daarmee behoud van deze buitenplaats-elementen. Een belangrijk nevendoel van de opdracht is te bekijken in hoeverre moestuinen op buitenplaatsen de potentie hebben om weer te worden gerevitaliseerd en naast opbrengst ook een recreatieve, sociale en educatieve functie kunnen gaan vervullen. Daarbij wordt ook gekeken naar mogelijke aansluiting van locaties bij het provinciale Groene Cirkel project De Tuin van Holland.
Bekijk het interview met vrijwilliger Hennes Claassen over de fruitmuren van Berbice:
Gerelateerd
Ontvang nieuwsbrieven in je mailbox
Wil je op de hoogte gehouden worden van wat er speelt in het Zuid-Hollandse erfgoed? Abonneer je dan op een van onze nieuwsbrieven!