Het Compliment voor het Monument voor de maand april gaat naar Kasteel Keukenhof in Lisse. Het kasteel en park zijn in de afgelopen jaren op indrukwekkende wijze gerestaureerd en toegankelijk gemaakt. Ook in de komende jaren is men nog hard aan de slag met het herstel. Het compliment is een blijk van erkenning van de provincie Zuid-Holland voor de wijze waarop de restauratie en herbestemming gerealiseerd is.
Kasteel Keukenhof en Keukenduin
Kasteel Keukenhof is oorspronkelijk gebouwd als classicistisch landhuis. Adriaen Maertenszoon Block, een voormalig commandeur van de Verenigde Oost-Indische Compagnie, liet in 1641 zijn huis bouwen in het Keukenduin. De naam Keukenhof is afgeleid van ‘Keukenduin’ dat behoorde tot Slot Teylingen. Het ontleent zijn naam aan de opbrengsten van het duingebied zoals wild, vee, kruiden en bessen die bestemd waren voor de huishouding en keuken van Slot Teylingen. In de eeuwen daarna groeide het landgoed steeds verder.
Een ontwerp van architect Elie Saraber heeft het zeventiende eeuwse woonhuis rond 1860 veranderd in een neogotisch kasteel met verschillende soorten torens. Via de vrouwelijke lijn bleef het kasteel in de jaren daarna in de familie, wat in het kasteel goed te zien is: meubels uit diverse jaren en stijlperioden zijn in de diverse salons te vinden. Het prachtige interieur – dat in zijn geheel bewaard is gebleven – laat zien hoe de adel vroeger leefde. Het landgoed heeft een idyllische sfeer en een stijlvolle uitstraling. Het landgoed van 240 hectare is vrij toegankelijk en heeft vijftien Rijksmonumenten. Kasteel Keukenhof en alle bijgebouwen zijn door de jaren heen goed bewaard gebleven en dat is uniek in Nederland.
Subsidie voor restauratie en herbestemming
Kasteel Keukenhof is een belangrijk onderdeel van de provinciale erfgoedlijn Landgoederenzone, zie: www.hollandsbuiten.nl. In 2014 en 2015 heeft de provincie in totaal ca €190.000,- aan subsidie verstrekt voor de restauratie van de bediendenopgang en voor de restauratie en de herbestemming van de zolderverdieping. In 2018 is €242.000,- verstrekt voor de restauratie van het park en het voorterrein, voor restauratie en herbestemming van het Zwitsers speelhuis en voor restauratie van het goudleerbehang in de porseleinkamer van het kasteel.
In 2019 is €237.000,- naar restauratie van de tuinmuur en muurkassen en koude kassen van Frederikshof gegaan. Aan de restauratie hebben twee leerlingen-restaurateurs van Restauratie Opleidingsprojecten Zuid-West (ROP) gewerkt. Het is van belang dat jonge mensen kiezen voor een opleiding tot restaurateur en dat ze praktijk ervaring opdoen. Dit jaar is €193.000,- verstrekt voor de restauratie van het koetshuis en van het washuisje. Deze beide restauraties gaan binnenkort van start. Na de afronding van deze restauraties zijn bijna alle rijksmonumenten van het landgoed weer in een uitstekende staat en klaar voor de toekomst.
Groene oase van rust
Het kasteel ligt midden in de Bollenstreek, tussen de bossen en bloembollenvelden. Het is een groene oase van rust. Het landgoed en het kasteel is toegankelijk voor publiek. Het is, buiten de coronaperiode om, te bezichtigen door middel van rondleidingen. Het kasteel heeft een museale functie, is een officiële trouw locatie en wordt gebruikt voor (culturele) evenementen. De salons zijn beschikbaar voor vergaderingen, diners en recepties. De tuinen van het kasteel zijn heringericht met wandelroutes en aangelegde tuinen. In de tuinen vinden kunsttentoonstellingen en publieksevenementen plaats. Meer informatie op www.kasteelkeukenhof.nl.
Stichting Graaf Carel van Lynden
De laatste eigenaar, Jan Carel Elias graaf van Lynden (1912-2003), liet het kasteel inclusief het 240 hectare grote landgoed na aan een stichting. De stichting heeft als doel om het kasteel en andere rijksmonumenten op het landgoed terug te brengen in de goede staat, waarin zij ongeveer begin 1900 verkeerden. De stichting is verantwoordelijk voor het beheer en de exploitatie van het landgoed en de bloemententoonstelling. Keukenhof heeft ook een belangrijke positie in haar omgeving. 100 trouwe vrijwilligers verrichten uiteenlopende werkzaamheden op het landgoed. Ze werken in de bossen of tuinen, op de kinderboerderij, ze geven rondleidingen of bieden ondersteuning bij evenementen. Ook wordt samengewerkt met ’s Heerenloo. Zij bieden dagbestedingsruimte aan cliënten met een verstandelijke beperking of kwetsbare mensen waar (nog) geen sprake is van zelfstandige deelname aan de samenleving.
Lentepark Keukenhof
Op het landgoed ligt bloemententoonstelling Keukenhof, waar jaarlijks in de lente ruim een miljoen internationale bezoekers genieten van der beroemde Hollandse tulpen. Landschapsarchitecten Jan David Zocher en zijn zoon Louis Paul Zocher richtten in 1857 de tuin rondom het kasteel opnieuw in. Dat park, in Engelse landschapsstijl, vormt nog altijd de basis van Keukenhof. In 1949 bedacht een groep toonaangevende bloembollenkwekers en -exporteurs het plan om op het landgoed een tentoonstelling van voorjaarsbloeiende bloembollen te maken. In 1950 ging het park voor het eerst open. Het was direct een succes. Ieder jaar worden maar liefst 7 miljoen bloembollen geplant. In de afgelopen 71 jaar is Keukenhof uitgegroeid tot een wereldwijd begrip. Voor informatie www.keukenhof.nl.
Ontmoet erfgoed
Monumenten dragen bij aan de identiteit en kwaliteit van onze leefomgeving. De provincie Zuid-Holland houdt monumenten in stand door restauraties te stimuleren en leegstand te voorkomen door herbestemming. Elke maand reikt de provincie een Compliment voor het Monument uit aan een eigenaar van een rijksmonument die een bijzondere inspanning heeft geleverd om het te restaureren, her te bestemmen en open te stellen voor een zo groot mogelijk publiek. Zo kan iedereen ervan genieten, want erfgoed is van ons allemaal!
De provincie Zuid-Holland realiseert zich dat herbestemming van een rijksmonument niet altijd gemakkelijk is. Het aanjaagteam helpt eigenaren daarom een nieuwe bestemming te vinden.
Ontvang erfgoednieuws in je mailbox
Wil je op de hoogte gehouden worden van wat er speelt in het Zuid-Hollandse erfgoed? Abonneer je dan op een van onze nieuwsbrieven!