Nieuwe handreiking Molens & Oral History biedt houvast voor vervolgonderzoeken
28 juli 2022Hoe zag het dagelijks leven er uit op de poldermolens in Zuid-Holland? Om antwoord op deze vraag te krijgen interviewde Erfgoedhuis Zuid-Holland voor het project Molenverhalen (oud)-molenaars, mensen die opgroeiden op een poldermolen en andere betrokkenen. Dankzij de interviews is kennis over het leven en werken op de molen vastgelegd en kunnen verhalen worden doorgegeven. De vragenlijst die voor het project is gebruikt is nu gepubliceerd in een handreiking, met praktische tips en handvatten om zelf aan de slag te gaan met oral history.
Over het project Molenverhalen & Oral history
Oral history, ook wel mondelinge geschiedenis, is het verzamelen en bestuderen van levensverhalen of getuigenissen van mensen over historische gebeurtenissen en legt de betekenis die zij aan hun omgeving geven vast. Voor het project Molenverhalen, dat eind 2018 van start ging en deze zomer is afgerond, zijn meer dan 25 mensen geïnterviewd. Deze molenverhalen kun je lezen op de website van Geschiedenis van Zuid-Holland.
Co Borsje-de Groot (1927) groeide op in de Westermolen in Langerak
"Eénmaal per jaar kwam het polderbestuur op bezoek. [...] Sommigen wisten van toeten nog blazen. Dan vroegen ze bijvoorbeeld aan mijn vader: 'Klaas, het heeft zo geregend, waarom maal je niet?' Dan antwoordde mijn vader: 'Omdat er geen wind staat. Als er geen wind is, kan ik niet malen, hè.' Domme vragen, maar ja, zij waren de baas."
Aanknopingspunten voor vervolgonderzoek
Onderwerpen die aan bod komen zijn onder meer het opgroeien op een poldermolen, het overdragen van het ambacht, faciliteiten op de molen (was er stromend water of elektriciteit), lokale en regionale tradities, nevenwerkzaamheden (poldermolenaars kregen een beperkt salaris en moesten bijverdienen om rond te kunnen komen met bijvoorbeeld visvangst, riet snijden of werken als ‘daggelder’ bij boeren), de rol van de vrouw van de molenaar en de soms moeizame verhouding met de boeren in de polder en het polderbestuur. Daarmee bieden de verhalen veel aanknopingspunten voor vervolgonderzoek.
De handreiking Molens & Oral History is bedoeld voor iedereen die meer wil weten over dit onderwerp. Laat je inspireren en gebruik de handreiking als startpunt van je eigen onderzoek of pas de vragenlijst naar wens aan.
Interesse om zelf aan de slag te gaan?
Op 28 oktober organiseert het platform SprekendeGeschiedenis het symposium ‘Oral history voor iedereen’. Je kunt je aanmelden via de website van Sprekende geschiedenis.
Dit najaar organiseert Erfgoedhuis Zuid-Holland een interviewtraining. Meer informatie daarover volgt binnenkort, dus houd deze website in de gaten.
Met dank aan
Het project Molenverhalen is mogelijk gemaakt dankzij de provincie Zuid-Holland, Fonds 1818 en het Prins Bernhard Cultuurfonds.
Ontvang nieuwsbrieven in je mailbox
Wil je op de hoogte gehouden worden van wat er speelt in het Zuid-Hollandse erfgoed? Abonneer je dan op een van onze nieuwsbrieven!