Wat zeggen partijen over erfgoed, cultuurparticipatie en bibliotheekwerk in Zuid-Holland?

Bekijk hieronder de uitwerking van visie en standpunten per politieke partij

• Belang van Nederland (BVNL)

  BVNL wijst op het bijzondere karakter van het landschap in de provincie, zoals het Groene Hart. Ook geeft ze aan dat ze dit gebied wil ontzien bij groei van toerisme (pagina 3 en 10). De partij geeft aan dat kunst en cultuur belangrijk zijn voor de samenleving, onder meer vanwege het stimuleren tot nadenken, prikkeling en verfraaiing. De partij wil de beschikbaarheid van kunst en cultuur voor alle inwoners van Zuid-Holland stimuleren. Zij benoemt het bewaken van cultureel erfgoed als onderdeel hiervan (pagina 13). Daarnaast ziet de partij kunst en culturele activiteiten als een belangrijke voorziening om het welbevinden van alle inwoners van de provincie te versterken (pagina 14).

  Bekijk het verkiezingsprogramma van BVNL hier: https://bvnl.nl/zuid-holland/ 

• BoerBurgerBeweging (BBB)

  BBB zet zich in voor het behoud van agrarisch cultureel landschap, evenals waardevolle landschappen zoals de Alblasserwaard, het Groene Hart, de kust en de eilanden (pagina 7 en 16). Daarnaast geeft de partij aan dat hoogbouw niet ten koste mag van de molens in de regio (pagina 9). Zo keert de partij zich ook tegen windmolens, die het uitzicht op het culturele landschap ontnemen (pagina 31). De partij zet zich in voor goede voorzieningen op het platteland, zoals bibliotheken, sportvelden, medische en culturele voorzieningen (pagina 11 en 19). Bovendien wil zij de groei van de provincie afremmen, ten gunste van behoud van erfgoed (pagina 17).

  De BBB benoemt in haar programma dat een andere manier van subsidies verdelen noodzakelijk is. De partij benoemt bijvoorbeeld dat sommige musea en culturele activiteiten door de betreffende bezoekers kan worden bekostigd (pagina 11).

  Bekijk het verkiezingsprogramma van BBB hier: https://boerburgerbeweging.nl/zuid-holland/

• CDA

  Het CDA geeft in haar programma bij gebiedsontwikkelingen ruimte aan maatschappelijke functies, zoals de huisarts, scholen, sport, cultuur, ontmoeting en gebedshuizen (pagina 12). De partij streeft naar een gevarieerd aanbod van erfgoed en monumenten. Daarnaast ziet het CDA dat erfgoed bijdraagt aan het perspectief van waar we vandaan komen, en om uitdagingen van nu effectief aan te pakken. Onderhoud door laagdrempelige voorzieningen zijn hiervoor wat de partij betreft essentieel. Erfgoed blijft wat betreft de partij duurzaam verankerd in het ruimtelijk beleid. Ze wil onderzoeken wat de impact van de bestaande erfgoedlijnen is op verschillende opgaven in landschap, klimaat, natuur en water. Ook ziet zij mogelijkheden voor nieuwe erfgoedlijnen (pagina 29). Ook wil de partij aandacht voor het Zuid-Hollandse landschap en groene gebieden rond de steden, zodat de natuurwaarden en belevingswaarde toeneemt (pagina 29).

  Bekijk het verkiezingsprogramma van het CDA hier: https://www.cda.nl/zuid-holland

• ChristenUnie (CU)

  De CU wil dat het belang van cultuurhistorie een sturende factor wordt bij de beoordeling van ruimtelijke ontwikkelingen. Dit moet worden geborgd in de Omgevingsvisie en Omgevingsverordening (pagina 8). Bovendien wil zij erfgoed verbinden met ruimtelijke opgaven, zoals de energietransitie en verduurzaming. Ook ziet zij een rol voor de provincie weggelegd voor het instandhouden van molens, het verduurzamen van monumenten en kerkelijk erfgoed en het opnemen van naoorlogse monumenten in het erfgoedbeleid (pagina 38/39). Tevens merkt zij havens aan als cultuurhistorisch erfgoed (pagina 32).

  Daarnaast wijst zij op het belang om voldoende ruimte voor maatschappelijke functies, zoals onderwijs, cultuur, kerken, sport en gezondheid, te creëeren om de sociale leefbaarheid te bevorderen (pagina 23). De partij wil dat de provincie met het Rijk optrekt om te zorgen voor financiering voor onderhoud van rijksmonumenten (pagina 39). Ook wil de partij dat de provincie zorg draagt voor de adequate uitvoering van wettelijke taken met betrekking tot archeologische vondsten. De partij is voorstander van een nieuw archeologisch depot in Katwijk (pagina 39). Tevens ziet de partij een belangrijke rol voor digitale publiekscommunicatie over erfgoed (pagina 39). De partij wijst in haar programma op de belangrijke rol van vrijwilligers in de erfgoedsector. Ze ziet een belangrijke voor Erfgoedhuis Zuid-Holland weggelegd om gemeentes te ondersteunen bij hun wettelijke erfgoedtaken (pagina 39).

  De partij ziet een grote rol weggelegd voor de erfgoedlijnen om erfgoed ‘beleefbaar’ te maken. Ze wil de huidige zeven erfgoedlijnen continueren en ruimte maken voor maximaal twee nieuwe erfgoedlijnen (pagina 39). De partij benoemt dat kunst en cultuur intrinsiek onderdeel van de mens vormen en dat cultuur, bibliotheken en musea een belangrijke rol spelen in een samenleving waarin iedereen meetelt en kan meedoen. Zij benoemt expliciet dat kunst en cultuur belangrijk zijn voor jongeren, onder meer voor talentontwikkeling. Daarom vindt zij dat cultuur een plek in het onderwijs verdient. Voorts wil zij tenminste hetzelfde bedrag in tweedelijns organisaties als in 2023 investeren (pagina 38). Ook geeft de partij aan dat bijdragen aan het ‘vestigingsklimaat’ door cultuur, erfgoed en bibliotheken niet het primaire beleidsdoel dient te zijn. Deze taken verdienen volgens de partij een eigen ambitie in de provinciale begroting (pagina 38). De partij benoemt de veranderende rol van bibliotheken, van uitleenfunctie naar bredere functie in vaak een multifunctioneel gebouw. Ze ziet hier een grote rol voor het leefbaar houden van met name dorpen en kernen. Ze wil hiermee de boekjaarsubsidie voor ProBiblio op het niveau van 2023 houden (pagina 39).

  Bekijk het verkiezingsprogramma van de ChristenUnie hier: https://zuid-holland.christenunie.nl/verkiezingsprogramma

• D66

  D66 ziet een belangrijke rol weggelegd voor de provincie voor het onderhouden en toegankelijk maken van erfgoed. Ook stelt de partij dat het belang van erfgoed aan de voorkant moet worden meegenomen bij landschapsontwikkelingen, om het op een duuzame manier te behouden. Hiervoor ziet zij een belangrijke rol weggelegd voor het Erfgoedhuis (pagina 13).

  De partij benoemt in haar programma waarden van kunst en cultuur: inspiratie, ontroering, vermaak en verbinding. Ook ziet zij een preventieve en verbindende rol van kunst en cultuur, bijvoorbeeld naar het sociaal domein en onderwijs en om jezelf te kunnen uiten. Daarnaast benoemt de partij ook de economische waarde van kunst en cultuur. Zo dragen festivals, culturele instellingen en evenementen bij aan de groei van de economie (pagina 12).

  De partij wil in de breedte investeren in cultuur, zodat de provincie de achterstandspositie van investeringen per inwoner inhaalt. Ook wil de partij aandacht voor diversiteit in de kunst, bijvoorbeeld aandacht voor voormalige koloniën. Daarnaast stelt de partij dat het belangrijk is om educatieve elementen bij cultureel erfgoed te ontwikkelen voor primair en voortgezet onderwijs. Hierbij is extra aandacht nodig om kinderen in moeilijke sociale en achterstandssituaties via Kunstgebouw te bereiken (pagina 13).

  Daarnaast ziet de partij een belangrijke rol om de sector door middel van collectieve promotie onder de aandacht te brengen bij inwoners van de provincie en bij toeristen en om de kansengelijkheid van kunstenaars te bevorderen. Ook ziet zij mogelijkheden om een andere financiering in te stellen door het instellen van impulsgelden en het invoeren van de 1%-regeling (pagina 13).

  De partij benoemt dat de Erfgoedtafels behouden dienen te worden en de erfgoedlijnen herijkt kunnen worden en aangevuld met koloniaal erfgoed. Voor deze laatste ziet zij een belangrijke rol weggelegd voor digitalisering om het bereik te vergroten. Ten slotte zet de partij zich in voor het beschermen van erfgoed uit droogvallende rivieren en een verkenning voor het aanwijzen van provinciale monumenten (pagina 13/14).

  Met betrekking tot bibliotheken geeft de partij aan dat ze streeft naar meer uniformiteit en regionale en interprovinciale samenwerking. De partij wil dat gemeentes vanaf 30.000 inwoners een goed bereikbaar bibliotheekfiliaal hebben en dat de provincie onderzoek gaat doen naar de filiaaldichtheid. Mogelijkheden om meer maatwerk te bieden, bijvoorbeeld samenwerking met een kinderopvang, dient mogelijk te worden gemaakt. Financiering van bibliotheken wordt opgenomen in de provinciale begroting en groeit met het aantal inwoners mee (pagina 14).

  Bekijk het verkiezingsprogramma van D66 hier: https://d66.nl/zuidholland/

• DENK

  DENK spreekt in haar programma uit dat ze streeft naar een herkenbaar cultuur en erfgoedbeleid, waar alle Zuid-Hollanders zich goed bij voelen (pagina 5). De partij geeft aan dat ze zich hard wil maken voor breedtecultuur en dit voor alle inwoners van de provincie toegankelijk wil maken. Dit betekent volgens haar een vermindering van subsidies voor vormen van cultuur waar gebruikers voldoende middelen voor hebben. Zij wil inzetten op multiculturele festivals en laagdrempelige activiteiten (pagina 6).

  De partij ziet een belangrijke rol van kunst en cultuur op de mobiliteit van kinderen van verschillende afkomst. Ze zet zich in voor toegankelijke culturele instanties, zoals bibliotheken, theaters en evenementen. Ook streeft zij naar een verkenning om jongeren een provinciale cultuurpas aan te bieden om culturele activiteiten te bezoeken (pagina 7).

  Met betrekking tot erfgoed streeft de partij naar meer diversiteit en representativiteit in het monumentenbeleid. Dit betekent volgens de partij dat het monumentenbeleid een afspiegeling moet zijn van de huidige samenstelling van de bevolking. Zo zal er meer aandacht moeten komen voor vrouwen en arbeidsmigranten in de geschiedenis. Ook zal volgens de partij kritisch moeten worden gekeken naar standbeelden van historische personen in de openbare ruimte (pagina 7).

  Bekijk het verkiezingsprogramma van DENK hier: https://www.bewegingdenk.nl/denk-zuid-holland-provinciale-statenverkiezingen-2023/

• Forum voor Democratie (FvD)

  FvD benoemt in haar programma dat de lokale cultuur de basis is om op voort te bouwen. De partij ziet een belangrijke rol weggelegd voor het onderwijs en projecten om de lokale cultuur onder de aandacht te brengen (pagina 12). Zij stuurt daarom op goed onderhoud van provinciaal erfgoed en verstrekking van subsidies aan lokale organisaties en evenementen, zoals een bloemencorso, kermis of carnaval. Ten slotte geeft de partij aan terughoudend te willen zijn op het gebied van onder meer automatisering en digitalisering (pagina 13). Daarnaast ziet de partij graag het lokale Hollandse landschap en klassieke architectuur terugkeren bij nieuwe woningbouw (pagina 15). Ook benoemt zij dat boerenbedrijven vorm geven aan het karakteristieke cultuurlandschap van Zuid-Holland en wil deze beschermen (pagina 18/19).

  Bekijk het verkiezingsprogramma van Forum voor Democratie hier: https://fvd.nl/provincies/zuid-holland

• GOUD

  GOUD benoemt in haar programma dat het landschap, cultureel erfgoed, nationale parken en steden en dorpen bepalend zijn voor de identiteit en welbevinden. De partij wil hier meer aandacht voor (pagina 14). Ook keert de partij zich tegen verdere verstedelijking in de provincie, waarbij het Groene Hart omgeven wordt door bebouwing (pagina 9).

  Bekijk het verkiezingsprogramma van GOUD hier: https://www.goudzh.nl/

• GroenLinks (GL)

  De partij zet zich in voor een integraal erfgoedbeleid, waarbij de relatie met opgaven zoals verduurzaming wordt gelegd (pagina 50/51). Daarnaast ziet de partij risico’s bij het verlagen van het grondwaterpeil, waarbij cultuurhistorisch erfgoed verloren gaat en huizen verzakken. Ze pleit daarom voor samenwerking met de waterschappen voor het vinden van oplossingen (pagina 24). Daarnaast ziet de partij graag dat cultuurhistorisch waardevolle agrarische gebieden worden voorzien van een goed netwerk van wandel- en fietspaden (pagina 28). Het verduurzamen van erfgoed en kennis hierover ontsluiten, ziet de partij als een belangrijke taak voor Erfgoedhuis Zuid-Holland (pagina 39).

  De partij wil dat kunst en cultuur voor alle inwoners van de provincie toegankelijk is, ongeacht achtergrond. Daarnaast wil zij dat de provincie ervoor zorgt dat overal in Zuid-Holland culturele functies als bibliotheken, cultuureducatie en de ondersteuning van de amateurkunst op niveau blijven, een goede spreiding kennen en aandacht van gemeenten voor ondersteuning bij cultuureducatieprogramma’s (pagina 50/51). De partij spreekt in haar programma de ambitie uit om erfgoedorganisaties te ondersteunen bij het vinden van nieuwe vrijwilligers. Tevens wijst zij op de rol van het Steunpunt Monumenten, Cultuurlandschap en Archeologie om gemeenten te ondersteunen. Ook wil zij dat de provincie zich inzet voor behoud, ontwikkeling en herbestemming van erfgoed en monumenten met oog voor duurzaamheid en toegankelijkheid (pagina 50/51).

  Bekijk het verkiezingsprogramma van GroenLinks hier: https://zuidholland.groenlinks.nl/home

• JA21

  JA21 ziet een belangrijke rol in het aantrekken van toeristen, onder meer door de molens bij Kinderdijk (pagina 7). Ook wil zij inzetten op behoud van het Groene Hart (pagina 8). Daarnaast ziet zij een belangrijke rol weggelegd voor de provincie in het behouden en doorgeven van cultuur en erfgoed. Tevens wil de partij (vrijwilligers)verenigingen en stichtingen die hieraan bijdragen, ondersteunen (pagina 10).

  De partij ziet een belangrijke rol weggelegd in het onderwijs, om burgerschapsvorming te stimuleren en kennis te maken met het (provinciale) verleden. Daarnaast wil zij gemeentes ondersteunen bij het zichtbaar maken van lokale geschiedenis (pagina 10).

  De partij benoemt dat subsidies een aanjagende werking kunnen hebben op kunst en cultuur en dat er sprake moet zijn van een open debat waarin iedereen mee kan doen. De partij zet zichzelf in voor de herwaardering van geschiedenis en erfgoed in de provincie, om er op die manier lessen uit te trekken (pagina 10).

  Bekijk hier het verkiezingsprogramma van JA21: https://zuidholland.ja21.nl/

• PvdA

  De PvdA wil zich inzetten om gebieden die landschappelijk, aardkundig, ecologisch of cultuurhistorisch van bijzondere waarde zijn, te beschermen, door deze aan te wijzen als Bijzonder Provinciaal Landschap (BPL). Daarnaast benoemt zij het bijzondere karakter van het Groene Hart (pagina 8/9).

  De partij ziet een grote rol weggelegd voor cultuurparticipatie zodat inwoners zich plezierig voelen en zichzelf kunnen zijn. De partij benadrukt een veelzijdig aanbod en een evenwichtige spreiding van culturele instellingen en bibliotheken, onder meer voor het verhogen van de leefbaarheid van regio’s en kleine kernen (pagina 16). De partij benoemt niet alleen dat kunst en cultuur kan bijdragen aan diversiteit en inclusie, maar dat ook de cultuursector zelf aan deze thema’s binnen de eigen organisatie dient te werken. De partij ziet hier bovendien een belangrijke rol weggelegd voor de provincie. Ook benoemt de partij dat, in samenwerking met gemeenten, ingezet moet worden op cultuureducatie in het onderwijs, zodat iedereen hiermee in aanraking kan komen (pagina 16).

  Daarnaast benadrukt de partij dat het nodig is om een verhaal te vertellen dat alle inwoners in de provincie aanspreekt, ook bijvoorbeeld over het koloniale verleden. Ten slotte benoemt de partij de belangrijke rol van vrijwilligers in de erfgoedsector. Zo benoemt de partij onder meer industrieel erfgoed om te onderhouden en toegankelijk te maken. De rol van vrijwilligers wil de partij versterken door onder meer kennisontwikkeling te bevorderen, buddy’s in te stellen vanuit de provincie, en financiering ter beschikking te stellen voor onderhoud of bijvoorbeeld een bedankdag (pagina 17).

  De partij vindt dat iedere inwoner recht heeft op een basisniveau aan voorzieningen, zoals een bibliotheek. De partij gaat vanuit de provincie niet akkoord, wanneer een gemeente dit basisniveau afbreekt (pagina 18).

  Bekijk hier het verkiezingsprogramma van de PvdA: https://zuidholland.pvda.nl/

• Partij voor de Dieren (PvdD)

  De PvdD wil bescherming en toezicht op onder meer waardevolle cultuurlandschappen, zoals het Groene Hart en de Hoeksche Waard, versterken (pagina 18). De partij benoemt in haar programma dat het koloniale en slavernijverleden van Zuid-Holland in kaart wordt gebracht. Ook wil zij dat dit actief herdacht wordt en – indien nodig – excuses worden gemaakt. In het kader van herdenking wil de partij de oorlogsherdenking en bevrijding verbreden naar vrijheidsvraagstukken in het heden en in de toekomst (pagina 32).

  De partij ziet een belangrijke rol weggelegd voor kunst en cultuur voor onder meer reflectie en verrijking. Hierbij dient volgens haar ook aandacht te zijn voor het inheemse perspectief, zodat de kunst- en cultuursector daadwerkelijk van, voor en door alle inwoners van de provincie is. Met betrekking tot erfgoed geeft de partij aan dat er ruim middelen dienen te worden vrijgemaakt om onder meer molens en de erfgoedlijnen te versterken. Daarnaast dienen culturele en historische organisaties te worden gestimuleerd om hun archieven te digitaliseren (pagina 33).

  De partij ziet een belangrijke rol weggelegd voor de provincie om de culturele diversiteit van de kunst- en cultuursector op het gebied van programma, publiek, personeel en partners en te versterken (pagina 33). Ten slotte benoemt de partij het belang om openbare bibliotheken toegankelijk te houden en de sociaal-maatschappelijke functie te versterken (pagina 33).

  Bekijk hier het programma van de Partij voor de Dieren: https://zuidholland.partijvoordedieren.nl/

• Partij voor de Vrijheid (PVV)

  De PVV hecht in haar programma grote waarde aan immaterieel erfgoed, onder meer diverse Nederlandse herdenkings- en feestdagen, zoals Sinterklaas, Pasen en Dodenherdenking. Bevrijdingsdag is volgens de partij een dag waarop alle inwoners zich vrij moeten kunnen voelen.

  De PVV benoemt in haar programma dat erfgoed een belangrijk onderdeel is van de cultuur, zoals molens en monumenten. Ook geeft de partij aan voorstander te zijn van het uithangen van de Nederlandse vlag op overheidsgebouwen. Ten slotte benoemt de partij het Groene Hart als belangrijke plek voor rust en recreatie.

  Bekijk het verkiezingsprogramma van de PVV hier: https://www.pvvzuidholland.nl/index.php/verkiezingsprogramma

• Socialistische Partij (SP)

  De SP stelt dat de provincie opkomt voor het belang van Zuid-Holland en haar cultureel erfgoed beschermt en dat de provincie op het gebied van cultureel erfgoed en bibliotheken het verschil kan maken (pagina 3). Ze wijst bijvoorbeeld op rivierduinen en oeverwallen, maar ook eendenkooien en archeologische resten. De molenbiotoop moet volgens de partij in acht worden genomen, zodat deze kunnen blijven draaien. Tevens ziet de partij veel waarde in samenwerking tussen boeren, natuur- en erfgoedorganisaties voor het behoud en beheer van waardevol landschap (pagina 22, 25).

  De partij benoemt in haar programma de grote waarde van het landschap in het Groene Hart (pagina 18). Ook na de invoering van de Omgevingswet ziet de SP een belangrijke rol weggelegd voor de provincie voor het beheren van de goede kwaliteit van natuur en landschap in de provincie (pagina 21).

  Cultuur is van en voor alle inwoners, aldus de partij. Met betrekking tot archeologie zet de partij zich in om archeologische opgravingen mogelijk te maken, onderwatererfgoed te monitoren en registratie van de vondsten te optimaliseren (pagina 25). Tevens erkent de partij in haar programma de waarde van de erfgoedlijnen en wil deze continueren. De SP wijst in haar programma op de samenwerking tussen gemeenten, organisaties en bedrijven binnen de erfgoedlijnen. Hierdoor is de bijdrage van andere partijen dan de provincie volgens de partij verdrievoudigd (pagina 25).

  Bekijk het verkiezingsprogramma van de SP hier: https://zuid-holland.sp.nl/nieuws/2023/01/verkiezingsprogramma-sp-publieke-diensten-in-publieke-handen

• Volt

  Volt benoemt in haar programma karakteristieke elementen van het Zuid-Hollandse landschap, zoals de Biesbosch, het Groene Hart, de polders met molens en vele monumenten en musea. Ook de historie van steden zoals Delft, Dordrecht en Gouda, maakt volgens haar de provincie uniek (pagina 5). De partij spreekt in haar programma de ambitie uit voor een provinciaal programma, gefinancierd vanuit het structurele cultuurfonds. Dit programma is gericht op het creeëren van meer diversiteit en vraaggericht cultuuraanbod (pagina 23). De partij zet zich in voor een structureel programma met betrekking tot digitale geletterdheid, in samenwerking met Probiblio. Doel is om de digitale vaardigheden van inwoners te versterken (pagina 23).

  Bekijk het verkiezingsprogramma van Volt hier: https://zuid-holland.voltnederland.org/

• VVD

  De VVD wijst op het unieke karakter van de provincie, met haar monumentale historische stadscentra en de mogelijkheden tot recreëeren in het Groene Hart. Ook benoemt de partij in haar programma dat je cultuur naast de deur kunt vinden, zelf kan meedoen en naar optredens kunt gaan (pagina 3).

  Bekijk het verkiezingsprogramma van de VVD hier: https://zuidholland.vvd.nl/info