Gezocht: handgeschreven bronnen over Joods leven in Zuid-Holland

Over het Yerusha-project

Yerusha (Hebreeuws voor ‘erfenis’) is een online platform dat Joodse archiefcollecties en handgeschreven bronnen uit honderden archieven, bibliotheken en musea door heel Europa samenbrengt. Onderzoekers krijgen via Yerusha toegang tot een schat aan documenten over belangrijke onderwerpen uit de Joodse geschiedenis. De beschrijvingen van het materiaal zijn doorzoekbaar en verwijzen door naar de instellingen waar de bronnen bewaard worden.

In Nederland wordt het Yerusha-project geleid door de Bibliotheca Rosenthaliana. Tot oktober 2025 wordt onderzocht waar zich collecties en handgeschreven bronnen bevinden die betrekking hebben op Joods leven in Nederland. Daarbij wordt niet alleen gekeken naar bekende collecties, maar ook naar archieven die mogelijk nog niet ontsloten zijn. Voor materialen die momenteel geen vaste plek hebben, kan naar een geschikte bewaarlocatie worden gezocht.

Na deze inventarisatie worden alle beschrijvingen online gezet, met een verwijzing naar de instellingen waar het materiaal te vinden is. 

Jouw hulp is belangrijk

Onderzoeker Jenneken Schouten zoekt organisaties en particulieren in Zuid-Holland die handgeschreven bronnen over Joods leven beschikbaar hebben. Dit kan van alles zijn:

• Archiefmateriaal van Joodse gemeentes, instellingen, verenigingen, organisaties of prominente personen.
• Documenten die licht werpen op aspecten van Joods leven in Nederland, zoals notariële akten (waren er bepaalde notarissen die werken voor de Joodse bevolking?), gerechtelijke stukken (bijvoorbeeld gevangenis- of strafdossiers), bevolkingsregisters of informatie over synagogen en winkelpanden.
• Bronnen die moeilijk toegankelijk zijn of nog niet beschreven zijn.
• Materialen die niet in Latijnschrift zijn en moeilijk te ontcijferen zijn.
• Tips over andere instellingen in Zuid-Holland die mogelijk relevant materiaal bewaren.

Wil je bijdragen aan het Yerusha-project? Bijvoorbeeld door materiaal beschikbaar te stellen, mee te helpen met de ontsluiting ervan of door toestemming te geven om beschrijvingen op de Yerusha-website te plaatsen? Neem dan contact op met onderzoeker Jenneken Schouten (Universiteit van Amsterdam) via j.m.schouten@uva.nl.

Met deze oproep delen wij graag het initiatief van het Yerusha-project.