Duurzame verjonging

Kies bewust en doe de 'verjongings-check'

Sommige organisaties zullen noodgedwongen op vrijwillige inzet draaien, maar dan nog is de keuze om te werken met jonge vrijwilligers een bewuste. Sta je als organisatie open voor jonge vrijwilligers en is er genoeg draagkracht onder de huidige vrijwilligers en werknemers om jonge vrijwilligers aan te nemen? Wil je weten hoe jouw organisatie ervoor staat wat betreft verjonging? Deze publicatie van Erfgoed Gelderland begint met een ‘verjongings-check’.

Fenomeen van ‘de jongere’

De ene jongere is de andere niet en één jongere kan niet het perspectief bieden van alle jongeren. Kijk naar het enthousiasme, de interesses en de mate van zelfstandigheid van de persoon of groep en stem daar de werkzaamheden en verwachtingen op af. Jongeren kunnen veel toevoegen, maar moeten soms ook nog veel leren. Dat jongeren vaak meer gebruik maken van sociale media, betekent bijvoorbeeld niet dat ze weten hoe ze een campagne voor Instagram op moeten zetten. Bovendien zetten jongeren zich vaak in voor vrijwilligerswerk om kennis op te doen en zichzelf te ontwikkelen. Stel je verwachtingen daarom niet te hoog in, maar ook zeker niet te laag!

Wat is jong?

Wat versta jij onder jonge vrijwilligers en naar wie ben jij op zoek? Zoek je bovenbouwscholieren, studenten, jonge professionals of juist een mix? Deze subgroepen zullen door hun leeftijden verschillen in wat ze willen en aankunnen. Dat is bijvoorbeeld van invloed op de taken die je je jonge vrijwilligers kunt geven. Iemand van 28 heeft waarschijnlijk meer ervaring dan een jongere van 18 en zal daardoor waarschijnlijk meer verantwoordelijkheid kunnen dragen of meer kennis van zaken hebben. Denk na over welke taken geschikt zijn voor de subgroep die je als vrijwilliger wil aantrekken.

Werven van jongeren

Om jonge vrijwilligers aan jouw organisatie te binden, kun je hen persoonlijk benaderen, rondvragen in je omgeving of een vacature opstellen. In alle gevallen is het belangrijk om een duidelijk beeld te hebben van wat jouw organisatie zoekt en wat je de potentiële vrijwilliger kunt bieden. Voor het schrijven van een vacature zijn de tips in deze publicatie van Erfgoed Gelderland handig om erbij te houden. Qua taalgebruik kun je het best informeel en enthousiasmerend schrijven en gebruik maken van de jij-vorm in plaats van de u-vorm. 

Ook online zijn nog veel jonge erfgoedvrijwilligers te winnen. Een goed startpunt is de landelijke vacaturebank van erfgoedvrijwilliger.nl, waar je gratis een vacature kunt plaatsen. Hiernaast zijn sociale media zoals Instagram, Facebook en LinkedIn, een ideale plek om je als organisatie zichtbaar te maken en vacatures op te delen. In deze factsheet vind je meer informatie over hoe je verschillende doelgroepen kunt bereiken via sociale media.

Diversiteit

Een laatste punt van aandacht is om ook onder jonge vrijwilligers zoveel mogelijk diversiteit te waarborgen. Dit is belangrijk voor de functionaliteit en toekomstbestendigheid van het hele vrijwilligersbestand, want met diversiteit kom je waardevolle inzichten. Probeer dus mensen te werven met diverse achtergronden, bijvoorbeeld in gender, afkomst, sociaal milieu of studierichting.

Inhoud én gezelligheid

Denk goed na over welke thema’s voor jongeren interessant kunnen zijn. Er zijn verschillende thema’s die aansluiten bij de interesses van jongeren, bijvoorbeeld digitalisering, communicatie, entertainment of educatie. Maar ook duurzaamheid is een belangrijk thema, wat zowel betrekking kan hebben op het klimaat als op het werkveld (diversiteit en inclusie). Je kunt ook overwegen om de jonge vrijwilligers zelf een aansprekend thema te laten kiezen voor hun werk binnen jouw erfgoedinstelling. Dit kan voor leuke nieuwe inzichten zorgen!

Door vrijwilliger te worden komen de jongeren ook in contact met gelijkgestemden. En behalve dat je veel kunt leren van vrijwilligerswerk, moet het natuurlijk ook gewoon leuk zijn. Gezelligheid is daarom een belangrijk onderdeel van vrijwilligerswerk en kan ook een reden zijn om aan vrijwilligerswerk te beginnen.

Een goede balans tussen inhoud en gezelligheid zal dit traject duurzaam laten verlopen en zal de kans op slagen vergroten.  

Inzetbaarheid van jongeren

Het is ook belangrijk om rekening te houden met de beschikbaarheid van jonge vrijwilligers. Zaken als schooltijden, (bij)banen, studie, sport en andere hobby's zorgen er namelijk voor dat zij meer verplichtingen hebben dan bijvoorbeeld gepensioneerde vrijwilligers. Naast deze verplichtingen zijn er nog veel andere vrijetijdsbestedingen die om de tijd van de jongeren concurreren. Over het algemeen kunnen jongeren zich dus minder vaak en minder structureel inzetten voor vrijwilligerswerk. Een jonge erfgoedvrijwilliger zal bijvoorbeeld niet elke donderdagochtend beschikbaar zijn en kiest er liever voor om in het weekend of in de avonduren aan de slag te gaan. 

Door hun wisselende en mindere beschikbaarheid zijn jongeren sneller geneigd om zich aan te melden voor tijdelijke projecten dan een vaste aanstelling. Ze vinden het fijn om duidelijk te hebben hoe veel tijd en moeite zij moeten investeren, zodat zij dit in hun drukke agenda’s kunnen inpassen. Een leuk project met een kop en een staart is dan ideaal.

Maak duidelijke afspraken

Als je vrijwilligers aanneemt is het verstandig om op papier te hebben wat je van elkaar verwacht. In het geval van jonge vrijwilligers is dit niet anders. Aangezien jongeren vaak minder flexibel zijn in werktijden dan vrijwilligers die met pensioen zijn, kan dit extra belangrijk zijn.

Maak duidelijk hoeveel uur de vrijwilligers moeten werken, wat hun taken zijn en of er eventuele vergoedingen zijn. Maar denk ook na over andere zaken, zoals ondersteuning, reflectiemomenten en eventuele bijscholing. Jongeren willen nog veel leren en ontwikkelen, leg vast wat de mogelijkheden daartoe zijn. En vergeet ook niet het gezelligheidselement. Organiseer je personeelsuitjes of andere sociale bijeenkomsten? Laat dan weten dat die opties er zijn! Kijk hier voor een voorbeeld van een vrijwilligersovereenkomst.

Zorg ook voor een goed inwerktraject, want in het diepe gegooid worden is voor niemand productief. Middels een inwerkperiode wordt het voor de nieuwe vrijwilliger duidelijk wat de taken zijn en hoe die moeten worden uitgevoerd. Bovendien is het een goede manier om iedereen in de organisatie te leren kennen en te laten samenwerken.