Cultuursnack Burgerschap

De lessen zijn ontwikkeld door Kunstgebouw en Erfgoedhuis Zuid-Holland voor leerlingen in de onderbouw van het vmbo. Docenten en burgerschapsexperts hebben meegedacht over de inhoud en de vorm. Je kunt de Cultuursnack Zuid-Holland (voorheen Digitale Scheurkalender Burgerschap) gebruiken tijdens mentorlessen en maatschappijleer. De lessen sluiten ook aan bij de vakken ckv, Nederlands, geschiedenis en aardrijkskunde.

Burgerschap

Scholen zijn sinds 2006 verplicht burgerschapsonderwijs te geven, maar ze pakken dit heel verschillend aan. Meestal is het geen apart vak en wordt het verdeeld over maatschappijleer, geschiedenis en Nederlands. Om meer duidelijkheid te krijgen over wat leerlingen moeten kennen en kunnen, hebben leraren een voorstel voor een nieuw curriculum aan de minister overhandigd. Dit voorstel vormt voor Erfgoedhuis Zuid-Holland en Kunstgebouw het vertrekpunt bij het bedenken van de onderwerpen en opdrachten voor de Digitale Scheurkalender Burgerschap.

Van alle middelbare scholieren in Nederland gaat het grootste deel (60%) naar het vmbo. Zij zullen straks voor een groot deel onze maatschappij vormgeven en zullen de antwoorden op de uitdagingen van deze tijd in praktijk brengen. Gek genoeg wordt er relatief weinig voor het vmbo ontwikkeld vanuit kunst- en erfgoededucatie. Reden te meer voor ons om het vmbo als doelgroep te kiezen.

Kunst en erfgoed

De Cultuursnack Burgerschap koppelt kunst en erfgoed aan de belangrijkste thema's uit het vak burgerschap. Door kunst en erfgoed als uitgangspunt te nemen, geef je leerlingen ruimte voor het verkennen van verschillende perspectieven. Deze kerneigenschap van cultuuronderwijs – iets met andere ogen leren zien – past uitstekend bij het thema burgerschap. 

Lessen voor het digibord

De Cultuursnack is een gratis online tool, die docenten eenvoudig gebruiken op het digitale schoolbord. Het zijn kant en klare lesactiviteiten die geen extra voorbereiding vragen. Het concept is bedacht door het Kröller-Müller Museum, toen heette het de Digitale Scheurkalender. Zij wonnen er in 2019 een internationale prijs voor museumeducatie mee.

Partners

Kunstgebouw en Erfgoedhuis werken samen aan dit project, met hulp van anderen. Heel belangrijk is de klankbordgroep met vmbo-docenten, die niet alleen de inhoud, maar ook de vorm en aansluiting met de belevingswereld van de leerlingen kritisch in de gaten houdt. SLO is als sparringpartner aan het project verbonden en kijkt vooral naar de leerplankundige ontwikkeling.

Kennisnet en NDE hebben de Digitale Scheurkalender Burgerschap als één van de vier focusprojecten uitgekozen binnen hun programma Intensivering digitale ontsluiting erfgoed voor het onderwijs. Zij volgen ons project om er lessen uit te trekken voor andere instellingen die digitale erfgoededucatie projecten willen ontwikkelen. En ze helpen met het doen van gebruikersonderzoek.

De provincie Zuid-Holland en het Mondriaan Fonds en het VSBfonds steunen het project financieel.

Kunstenaars

Werk van deze kunstenaars is opgenomen in de Cultuursnack Burgerschap: Martijn Engelbregt, Chris Ripken, Joana Vasconcelos, Banksy, Rikkert van Huisstede, Ari Versluis & Ellie Uyttenbroek, Brian Elstak, Julia Janssen, Tom Schouw, Karim Adduchi, eL Seed, Derek Otte, Shon Price en Redo. 

Reageren op vooroordelen en discriminatie

Burgerschap gaat over belangrijke, maar ook gevoelige onderwerpen. Hoe ga je als docent het gesprek aan? In de training Reageren op vooroordelen en discriminatie van de Anne Frank Stichting leer je wat je kan doen in situaties die over je grenzen gaan. Bijvoorbeeld als leerlingen vooroordelen hebben of haatdragende opmerkingen maken. Je leert met een open houding een gesprek voeren en hoe je één op één discussies voorkomt.